Bilimsel rapor yazımında kullanılan standartlar, disiplinler arası farklılıklar göstermektedir. Sosyal bilimler ve psikoloji alanında APA formatı öne çıkarken, MLA (Modern Language Association) formatı, özellikle dil, edebiyat, kültürel çalışmalar ve beşeri bilimler alanında en yaygın kullanılan yazım stilidir. MLA formatı, araştırmaların düzenlenmesinde hem kaynak gösterme hem de biçimlendirme açısından belirli standartlar getirerek akademik yazımda tutarlılığı sağlar.
MLA formatının en önemli özelliklerinden biri, metin içinde sayfa numarası odaklı kaynak gösterme sistemidir. APA’da yıl vurgusu öne çıkarken, MLA’da yazar soyadı ve sayfa numarası esas alınır. Bu özellik, özellikle edebiyat ve tarih gibi sayfa referanslarının kritik olduğu alanlarda MLA’yı öne çıkarır.
Bu yazıda, bilimsel rapor yazımında MLA formatının temel kuralları, metin içi kaynak gösterme yöntemleri, kaynakça düzeni, sık yapılan hatalar ve iyi uygulama örnekleri ayrıntılı biçimde ele alınacaktır.
Gelişme
1. MLA Formatının Ortaya Çıkışı
MLA formatı, 20. yüzyılın ortalarında Modern Dil Derneği tarafından geliştirilmiştir. Amaç, edebiyat ve dil çalışmalarında kullanılan akademik raporların yazımını standartlaştırmaktır.
2. MLA Formatının Kullanıldığı Alanlar
-
İngiliz dili ve edebiyatı.
-
Dilbilim çalışmaları.
-
Kültürel ve medya çalışmaları.
-
Tarih ve felsefe.
3. MLA’nın Temel Özellikleri
-
Times New Roman 12 punto yazı tipi.
-
Çift satır aralığı.
-
2,54 cm kenar boşlukları.
-
Paragraf başında 1,25 cm girinti.
4. Başlık ve Sayfa Düzeni
MLA formatında kapak sayfası kullanılmaz. Bunun yerine, ilk sayfanın sol üst köşesinde sırasıyla:
-
Öğrencinin adı.
-
Öğretim üyesinin adı.
-
Ders adı.
-
Tarih yazılır.
Başlık, metnin ortasına yazılır. Sayfa numaraları sağ üst köşede, soyadı ile birlikte yer alır.
5. Metin İçi Kaynak Gösterme Mantığı
MLA’da kaynak gösterme sistemi yazar soyadı ve sayfa numarasına dayanır:
-
(Demir 45)
-
(Yılmaz ve Arslan 112-115)
6. Tek Yazarlı Kaynaklar
-
(Demir 23)
7. Çok Yazarlı Kaynaklar
-
İki yazar: (Yılmaz ve Arslan 78)
-
Üç veya daha fazla yazar: (Demir et al. 102)
8. Kurumsal Yazarlar
-
(Modern Language Association 56)
9. Doğrudan Alıntılar
Doğrudan alıntılar tırnak içinde ve sayfa numarası belirtilerek yazılır:
-
“Edebiyat, insanlığın hafızasıdır” (Demir 25).
10. Uzun Alıntılar
Dört satırdan uzun alıntılar blok halinde, girintili ve tırnaksız yazılır.
11. Dolaylı Alıntılar
Yorumlanan bilgiler de aynı şekilde yazar soyadı ve sayfa numarası ile belirtilir.
12. Kaynakça Bölümü (“Works Cited”)
MLA’da kaynakça bölümünün başlığı Works Cited olarak yazılır. Kaynaklar alfabetik sıraya göre listelenir.
13. Kitap Kaynak Gösterimi
Soyadı, Adı. Kitap Adı. Yayınevi, Yayın Yılı.
-
Örnek: Demir, Ahmet. Edebiyatın İzinde. Akademi Yayıncılık, 2021.
14. Makale Kaynak Gösterimi
Soyadı, Adı. “Makale Başlığı.” Dergi Adı, cilt, sayı, yıl, sayfa aralığı.
-
Örnek: Yılmaz, Mehmet. “Dil ve Kültür Etkileşimi.” Dil Araştırmaları Dergisi, c. 12, no. 3, 2020, ss. 45-67.
15. İnternet Kaynakları
Soyadı, Adı. “Makale veya Sayfa Başlığı.” Web Sitesi Adı, Yayım tarihi, URL.
-
Örnek: World Health Organization. “Health Guidelines.” WHO, 2022, www.who.int/health.
16. Filmler ve Görsel Kaynaklar
Film Adı. Yönetmen: Adı Soyadı, Yapımcı, Yıl.
17. Sık Yapılan Hatalar
-
Yıl bilgisi yerine yanlışlıkla APA’ya uygun yazım kullanmak.
-
Sayfa numarası yazmamak.
-
Kaynakçada alfabetik sıralamayı karıştırmak.
18. MLA ve APA Arasındaki Farklar
-
APA: (Yazar, Yıl)
-
MLA: (Yazar Sayfa)
Bu fark, disipline göre seçim yapılmasını zorunlu kılar.
19. Yazılım Araçları ile MLA Kullanımı
Zotero, Mendeley ve EndNote gibi yazılımlar MLA kaynakça hazırlamayı kolaylaştırır.
20. MLA Formatının Avantajları
-
Özellikle edebiyat ve dil alanlarında kolaylık sağlar.
-
Sayfa numarası odaklı olması, alıntıların doğrudan bağlamını güçlendirir.
Sonuç
Bilimsel raporlarda MLA formatı, özellikle dil, edebiyat ve beşeri bilimler alanlarında standartlaşmış, güvenilir ve yaygın bir yazım stilidir. MLA’nın en belirgin özelliği, metin içi kaynak göstermede yazar soyadı + sayfa numarası sistemini kullanmasıdır. Bu yöntem, okuyucunun doğrudan kaynağa ulaşmasını kolaylaştırır ve araştırmanın güvenilirliğini artırır.
Kaynakça bölümünün “Works Cited” başlığıyla düzenlenmesi, alıntıların kısa ama net şekilde verilmesi ve biçimsel düzen kurallarına uyulması, MLA’nın temelini oluşturur. Yanlış uygulamalar araştırmanın akademik değerini düşürürken, doğru kullanım, çalışmanın hem ulusal hem de uluslararası kabul görmesini kolaylaştırır.
Sonuç olarak, beşeri bilimlerde akademik başarı elde etmek isteyen her araştırmacı, MLA formatının temel kurallarını öğrenmeli ve raporlarında titizlikle uygulamalıdır.